W biznesie internetowym 20 proc. to pomysł, 40 proc. to rozruch, a kolejne 40 proc. to szukanie sposobów na zarobienie pieniędzy - twierdzi Rafał Agnieszczak, właściciel m.in. takich serwisów jak platforma aukcyjna Świstak.pl czy serwis społecznościowy Fotka.pl. Rafał Agnieszczak wie, co mówi, bo tylko Fotka.pl przyniesie mu w tym roku około 10 mln zł przychodów i aż 5 mln zł zysku, zarabiając na reklamach oraz użytkownikach, którzy płacą za możliwość zamieszczania większej liczby swoich zdjęć.

Serwisy takie jak Fotka.pl czy Świstak.pl - podobnie jak wiele innych e-biznesów zarabiających  dzisiaj duże pieniądze - ruszały w czasach mniejszej konkurencji w internecie. Rynek nie był jednak wtedy wcale łatwiejszy niż dziś (choćby dlatego, że był mniejszy z powodu znacznie mniejszej liczby internautów). Konkurencja w e-commerce była jednak znacznie mniejsza niż dziś, gdzie na rynku działa już ponad 4 tys. e-sklepów. Oznacza to, że coraz trudniej znaleźć nową, niezajętą przez nikogo niszę, w której można prowadzić swój biznes internetowy. Szybki rozwój sieci ma też dobre strony, bo jednocześnie przybywa rozwiązań ułatwiających prowadzenie e-biznesu, a coraz większa konkurencja w tym zakresie sprawia, że nowy e-przedsiębiorca ma większą możliwość wyboru rozwiązań po korzystniejszych cenach.

Od pomysłu do biznesu

Wszystko zaczyna się jednak od pomysłu, bez którego nie będziemy mogli przygotować biznesplanu nowej e-firmy. To etap, w którym pierwszy raz wyobrażenia o świetnym pomyśle na e-biznes trzeba przekuć na język ekonomii.

Jeśli e-biznes ma opierać się na modelu sprzedażowym, trzeba określić, ilu może mieć klientów, ile będą w stanie średnio zapłacić, jaką wysokość powinna mieć marża, żeby z jednej strony cena nie była za wysoka, a z drugiej - zapewniała pieniądze na bieżące utrzymanie firmy oraz zysk. Tę samą pracę wykonać trzeba, gdy e-firma opierać ma się nie na opłatach użytkowników, lecz na pieniądzach reklamodawców, którzy zechcą zapłacić za reklamę w zamian za możliwość prezentacji swojej oferty odwiedzającym serwis użytkownikom. Wysokość potencjalnych przychodów determinuje pomysł na biznes. Koszty jego prowadzenia można określić jednak już dziś.

Jest pomysł, musi być projekt

Bez względu na to, czy będzie to sklep czy serwis finansowany z reklam, potrzebny jest projekt serwisu internetowego. Jeśli pomysł wymaga rozwiązań zaawansowanych technologicznie, jego stworzenie wymagać będzie profesjonalnych programistów i grafików. Ale nie zawsze pomysł musi opierać się na najbardziej innowacyjnych technologicznie rozwiązaniach, aby znalazł swoją niszę i prosperował.

Świetnym przykładem jest Wylegarnia.com - platforma handlowa, w której twórcy biżuterii, torebek damskich, elementów wyposażenia domu, obrazów i akwarel mogą wystawiać swoje dzieła w sieci. Na pomysł założenia takiej e-platformy cztery lata temu wpadło małżeństwo Joanna Michalska-Brzezińska i Longin Brzeziński. Pani Joanna zrezygnowała wówczas z pracy na etacie w dużej firmie odzieżowej, a żeby odpocząć - oddawała się swojej pasji: tworzeniu biżuterii. Szybko przekonała się, że podobnym zajęciem para się wiele osób w całej Polsce, a tym, czego im wszystkim brakowało, było miejsce, w którym mogli wystawiać i sprzedawać swoje prace.

Pani Joanna postanowiła takie miejsce stworzyć i zabrała się za tworzenie strony internetowej. Najpierw kupiła książkę do programowania HTML, a potem do Photoshopa, aby podszlifować swoje umiejętności. Jej mąż, który pracował wówczas w firmie telekomunikacyjnej, kupił książkę do nauki języka PHP, dzięki czemu mógł osobiście zająć się usprawnianiem działania serwisu i narzędzi potrzebnych do prowadzenia transakcji. Na samym starcie koszty Wylegarni.com sprowadziły się - jak wspominają jej twórcy - do kupna trzech książek, rejestracji domeny, wynajęcia niewielkiego miejsca na serwerze. W sumie: kilkaset złotych rocznie. Oczywiście, poświęcenie własnego czasu nie jest liczone jako koszt. Państwo Brzezińscy zaoszczędzili m.in. na zakupie profesjonalnego oprogramowania do prowadzenia e-sklepu.

- Takie programy to szablony dedykowane klasycznym sklepom, które trzeba by było ulepszać na potrzeby Wylegarni.com, która nie jest sklepem. Dlatego postanowiłem, że zrobię wszystko sam - tłumaczy pan Longin.

Dziś oferta programów do prowadzenia biznesu w sieci jest znacznie szersza niż cztery lata temu i może być dobrym rozwiązaniem dla tych, którzy nie znają się na programowaniu lub nie stać ich na wynajęcie programistów i grafików, którzy mogliby je przygotować. To bowiem koszt od kilku tysięcy do nawet 50 tys. zł (w zależności od zaawansowania technologicznego planowanych rozwiązań).

Aby przekonać się, jak wygląda obecnie oferta programów do zarządzania sklepami, wystarczy wpisać w wyszukiwarce internetowej hasło programy do zarządzania e-sklepem.

Na rynku dostępne są np. aplikacje, za które jednorazowo trzeba zapłacić około 1,5 tys. zł (dostawca wdroży oprogramowanie, zapewniając także bezpłatną aktualizację, pomoc techniczną oraz system zarządzania treścią serwisu - CMS). Ale są też oferty o nieco innym modelu płatności - na koszty składa się opłata licencyjna (waha się od kilkuset do nawet 1,9 tys. zł) oraz roczny abonament (od 500 zł w górę, w zależności od rozwiązania). Firmy oferujące to oprogramowanie kuszą też jednoczesnym przygotowaniem graficznej wersji serwisu, ale to wiąże się z dodatkowym kosztem (nawet kilka tysięcy złotych). Zanim jednak zdecydujemy się na ofertę płatną, warto poszukać dostępnych w sieci programów bezpłatnych. Korzystanie z nich - w pierwszej kolejności - pozwoli nam zdobyć doświadczenie, przydatne przy wyborze najlepszej - czyli najlepiej pasującej do potrzeb konkretnego e-sklepu - oferty płatnej.

Zatrudnienie programistów i grafików na własną rękę, nawet jeśli nie ma bariery kosztów, często wymaga pewnego doświadczenia w e-commerce. Nie chodzi bowiem o to, aby serwis był popisem umiejętności i wyobraźni programisty, ale - aby w pierwszej kolejności odpowiadał na potrzeby klientów w internecie. Ktoś, kto miał do czynienia z e-commerce, wie o internautach i ich potrzebach więcej niż ktoś, kto pierwszy raz zabiera się za ten biznes. Niektórzy, doświadczeni już e-przedsiębiorcy, aby zmniejszyć koszty ceniących się programistów, proponują im często (w zamian za przygotowanie projektu) procent udziałów w tworzonej firmie. Sposób ten często okazuje się skuteczny.

Miejsce w sieci, czyli serwer

Serwis, który przygotowujemy (widoczny w sieci w postaci strony www), musi gdzieś istnieć. Dlatego trzeba kupić miejsce na serwerze - zaplecze, w którym przechowywać będziemy dane o produktach, zamówienia, mejle od kontrahentów.

Oferta rynkowa firm oferujących miejsce na serwerach i zarządzanie nim jest nawet większa niż oferta programów do prowadzenia sklepów. W zależności od pojemności serwera roczny koszt wynajęcia serwera to kilkaset, a nawet kilka tysięcy złotych. W ramach dodatkowych opłat firmy oferują też zarządzanie, pakiety bezpieczeństwa, a niektóre - nawet pakiety reklamowe do wykorzystania w wyszukiwarkach lub na platformach aukcyjnych. Można też postawić własny serwer (np. w domu), co może być tańszym rozwiązaniem, ale grozi większą awaryjnością.